Op 22 juni 1747 werd broeder Br Enerson die uit Bergen in Noorwegen kwam ten grave gedragen. Bij het graf werd een lied gezongen toen de kist in de aarde zakte. Daarna keerden de broeders terug naar hun werk.

De gemeente kende geen begrafenisplechtigheid. Dat was ook niet nodig. Het overlijden werd ervaren alsof de overledene naar een andere gemeente beroepen werd. Het ging dus gewoon om een afscheid, alsof de overledene op reis ging naar een zendingsgebied of een andere gemeente. Er was geen reden tot treurnis, veeleer was er een reden tot blijdschap voor de overledene die nu met de Heer verenigd was in de gemeente daarboven. In de gemeente daarboven was alles immers zoveel zuiverder en beter dan in de gemeente hier beneden ooit mogelijk zou kunnen zijn. Zo was de gedachtengang achter die eenvoudige praktijk.

Op deze avond werd voor het eerst een kort verslag gedaan over de pelgrimstocht van een broeder op aarde.

Het was niet goed, dat er zo weinig aandacht aan de overledene werd geschonken zo stelde graaf Von Zinzendorf nu. Het ging hier niet om een gewoon afscheid, want de overledene vertrok om als gezant in een geheel nieuwe omgeving opgenomen te worden. Bij het overlijden ontmoet je immers niet de dood, maar ga je de opstanding tegemoet in de gemeente rond het Lam. Voortaan zou er de avond na de begrafenis in de Singstunde een kort bericht over de zuster of broeder die naar huis geroepen was voorgelezen moeten worden. Zo zou de gemeente een vaarwel mee kunnen geven aan de overledene (zoals je elkaar een behouden reis wenst).

Het eerst werd de levensloop dus gelezen op de Herrnhaag in juni 1747.

De eerste levenslopen werden overigens nog niet geschreven door de overledene. Ze werden door de leden of de zielzorger van het Chor geschreven om gelezen te worden als laatste groet bij de begrafenis. De eerste levensloop is opgetekend op 22 juni 1747 in het dagboek van de Herrnhaag. Vanaf 1752 werden ze ook opgetekend in het "Jüngerhaus Diarium" ,dat werd verspreid over de gemeenten. Geleidelijk aan veranderde de schrijfwijze van de derde persoon naar de eerste persoon, omdat de leden van de Broederuniteit zelf de levensloop begonnen te schrijven.

Veel van die oude levenslopen zijn geschreven door 1^e generatie leden van de Broederuniteit of door zusters en broeders die uit de traditie van de oude Unitas Fratrum komen, zoals Judith Quitt (1683-1763), David Schneider (1693-1755), Johann Töltschig (1703- 1764) en David Nitschmann.

Geleidelijk nemen de levenslopen van de 2^e generatie toe. Eén van de eerste 2^e generatie levenslopen is die van Anna Zacharias(1723-1808). Zij vluchtte als kind met haar ouders uit Suchdol nad Odrou (vlak bij Otrava in Tsjechié) en vestigde zich in Hernhut. Als jong meisje volgde zij samen met haar moeder haar broer naar Groenland. Zij beschrijft hoe zij groeide in geloof en als medewerkster in de zending. Zij werd in 1750 tot Diacona ingezegend. Het grootste deel van haar levensloop gaat over haar ervaringen in de dienst van de zending van de Broederuniteit en hoe de Heer haar heeft geholpen in deze dienst.

Ook Anna Böhler (1740-1809) kwam als kind (2 jarige) in de Broederuniteit in Amerika. Haar ouders waren gevlucht uit Bohemen en via Hernhut naar Georgia getrokken en later naar Pennsylvania. Haar vader overleed toen zij nog een zuigeling was en haar moeder sloot zich in 1743 aan bij de Broederuniteit toen de nederzetting Bethlehem werd gesticht. Anna maakte de opbouw van de kinderinternaten (KinderAnstalten) mee en beschrijft de twijfels van haar jeugd totdat zij als 17 jarige opgenomen wordt in het Chor van de ongehuwde zusters. Haar levensloop eindigt met de voorbereiding en de beschrijving van haar ervaringen bij de eerste deelname het Heilig Avondmaal.

In deze tijd ontstaat ook het patroon van het min of meer chronologische verslag van de gang door het leven. Dit getuigenis begint met de afkomst, het ouderlijk huis en de opvoeding, gevolgd door de beschrijving van de kindertijd, de opleiding en het beroep dat de overledene uitoefende en eindigt meestal in de opname in de gemeente. In veel levenslopen volgt nog het verslag van de werkzaamheid in de gemeente en het verdiepen van de relatie met de Heer, maar lang niet altijd. Tenslotte wordt de levensloop afgesloten door een lid van het Chor of de Chorhelfer met een bericht over de periode van het leven nadat de eigen handig geschreven levensloop is afgesloten.

De schat aan levenslopen is niet alleen onbekend buiten de Broederuniteit. Zij is ook weinig toegankelijk. Dat heeft veel oorzaken. In de eerste plaats is er het grote aantal levenslopen. In de tweede plaats bevatten de archieven heel veel andere documenten, zoals uitgebreide verzamelingen correspondentie, verslagen (diaria) van gemeenten en zendelingen met heel veel details alsmede talloze kunstuitingen zoals schilderijen, duizenden muziekstukken en veel gebruiksvoorwerpen uit de zendingsgebieden.

De toegankelijkheid van levenslopen in de archieven is ook beperkt door

• veranderingen in handschrift,
• persoonlijke varianten in handschriften,
• specifieke tijd- en plaatsgebonden afkortingen,
• specifieke betekenissen in het woordgebruik in de Broederuniteit,
• verkortingen en verschrijvingen bij handmatig kopiëren,
• archivering geschiedde niet altijd en overal even zorgvuldig, waardoor levenslopen niet altijd in de levensloop dossiers terecht kwamen.

Een aantal levenslopen is gelukkig beschikbaar in het publiek domein in de oude gedrukte Duitse vorm, daarnaast zijn er ook een aantal beschikbaar in een transcriptie en vertaling naar het Engels.

Ook de levenslopen die voor onderzoek gebruikt worden bevatten interessante details. Deze details zijn gerelateerd aan het specifieke onderzoek maar geven geen inzicht in de gang door het leven van de personen die geciteerd worden. Als voorbeeld bij het schrijven van de eigen levensloop zijn die studies dan ook minder geschikt.

Enkele voorbeelden van deze studies:

• Religion, Space and Community: the Topos of "the World" in Moravian Memoirs / T. Ruhland / University of Potsdam / ISBN: 978-88-8492-554-1/ Bron www.cliohres.net
• New Perspectives for Comparative Investigations on Identity in Protestant Missions in 18th-Century South India / T. Ruhland / University of Potsdam / ISBN 88-8492-404-9 / Bron www.cliohres.net
• Frömmigkeitspraxis und Selbstreflexion. Lebensläufe von Frauen der Hernhuter Brüder-gemeinde aus dem 18. Jahrhundert / P. Schmid / in Zeitschrift für Pädagogik, Beiheft; 48) / ISSN 0514-2717 http://www.juventa.de
• Hernhuter Lebensläufe als erziehungshistorische Quelle betrachtet Pietismus und die Neuzeit ein Jahrbuch zur Geschichte des neueren Protestantismus, Band 38-2012/ Pia Schmid / ISBN Print: 9783525559109 - ISBN E-Book: 9783647559100
• Globalization and Its Discontents: Religious Radicals Confront the Modern Age / J.F. Sensbach/University of Florida/ ISBN-13:9780807846988
• M. Friedrich "Hernhutische Lebensläufe als Quellen der Sozial- und Mentalitätsgeschichte" Unitas Fratrum 49/50 (2002): 201-212.

Daarnaast worden levenslopen gecombineerd met brieven en verslagen gebruikt voor het schrijven van biografieën, enkele voorbeelden:

• Archibald Montheat Igbo, Jamaican, Moravian door M. Warren Lewis Uitg University of West Indies Press ISBN 978-976-640-197-9
• Life and Times of David Zeisberger door E. de Schweinitz via Google books
• Christian David (1692-1751) door E. S?te?r?i?kova? Uitg Hernhuter Verlag Bijlage bij Unitas Fratrum jaargang 21
• Bold as a lion: The Life of John Cennick (1718-1755), Moravian Evangelist(2007) door G. en P, Taylor, uitg, Life Publications ISBN 978-0955459405
• Handmaiden of the lamb the lifestory of Anna Nitschmann door M. Atnip website: http://www.elcristianismoprimitivo.com/pdf/handmaiden-of-the-lamb-anna-nitschmann.pdf
• Rebecca's Revival door J.F. Sensbach. Uitgave: President and Fellows Harvard College ISBN 0674016890
• Erdmuth Dorothea Gräfin von Zinzendorf, die Hausmutter der Hernhuter Brüdergemeine door E Geiger. Uitgave Hänsler Verlag ISBN 9783775135924
• Nicolaus Ludwich Graf von Zinzendorf de Erfinder, der Hernhuter Losungen door E Geiger.Uitgave Hänsler Verlag ISBN 9783775128391

1. Bij het lezen van een oudere levensloop is het belangrijk dat die gelezen wordt binnen de toen geldende regionale culturele en historische context. Als de lezer zich kan inleven in de plaatselijke omstandigheden en opvattingen binnen de toen geldende historische tijdgeest geeft die extra waarde aan het lezen van levenslopen.
2. Het lezen van een levensloop naar de maatstaven en met de kennis van nu laat weinig ruimte om de expressie in de levensloop te ervaren zoals de auteur die heeft geschreven en wordt afgeraden.
3. Het lezen van levenslopen, waarbij de lezer zich verplaatst binnen de toen geldende tijdgeest geeft aanvullend waardevolle aanwijzingen voor het verwerken van belangrijke thema's bij het schrijven van de eigen levensloop.

Een aantal thema's keert regelmatig terug in levenslopen. Zij zeggen niet alleen veel over de interactie tussen de Hernhutters onderling maar ook over de interactie tussen generaties en over de invloed van de omgeving op het leven in de gemeente.

De verleiding is groot om een historische trend te ontwikkelen voor de levenslopen die aan het papier zijn toevertrouwd. Mevrouw Christine Lostheeft onderzoek gedaan naar de historische ontwikkelingen in de levensloop van de gemeente in Hernhut en daaruit zo'n historische trend afgeleid. De ontwikkelingen in Hernhut kunnen echter niet maatgevend zijn voor de ontwikkelingen in de gehele Broederuniteit.

De belangrijke reden daarvoor is dat één van de motto's binnen de Broederuniteit is: "Een(1) in essentie veelvormig in het nuttige en dienstbare" . Dit heeft tot gevolg dat in gemeenten niet alleen eigen variaties op tradities zijn gegroeid, maar ook dat niet in alle gemeenten alle tradities zijn ontwikkeld. Zo is de traditie van de levensloop beperkt tot de Europese en Noord Amerikaanse gemeenten.

Iedere gemeente (en daarmee ook de individuele levensloop binnen de gemeente) is beïnvloed door de situatie in de regio vanwege

1. specifieke klimatologische en geologische omstandigheden,
2. jaren met goede en minder goede oogsten,
3. regionale culturele geaardheid,
4. economische ontwikkelingen,
5. politieke situatie en oorlogen.

Zo zijn er vooral Duitse levenslopen waarbij de ervaringen van de 7 jarige oorlog in Duitsland hun sporen hebben achtergelaten. Europese levenslopen uit de 18^e eeuw reflecteren nauwelijks op de relatie tot de Native Americans. Het is ook niet moeilijk voor te stellen dat Hernhutters in Duitsland anders reageren in hun levensloop op ervaringen uit de 1^e en 2^e wereldoorlog dan Engelse, Amerikaanse of Hollandse Hernhutters.

Voor het ontwikkelen van historische trends in levenslopen is het ook nodig dat ijkpunten gedefinieerd kunnen worden waardoor de levensloop op de tijdas geplaatst kan worden. Een dergelijk ijkpunt zou het moment van schrijven kunnen zijn. De levensloop werd echter bij uitzondering pas aan het einde van het leven geschreven, maar vaak werd al op 50 of 60 jarige leeftijd met het schrijven begonnen. Na het schrijven van de levensloop kon de auteur nog enkele decennia doorleven zonder de levensloop aan te passen. Dit blijkt vaak niet uit de levensloop zelf. De auteur van het naschrift kan het naschrift daarom vanuit een ander tijdsgewricht, met andere accenten, hebben geschreven dan de overledene zonder dat dit specifiek benoemd hoeft te zijn.

Reeds in de 18^e eeuw leren de meeste kinderen in de Broederuniteit schrijven en lezen vanaf hun derde levensjaar. Het schrijven van een levensloop was daarmee geen privilege voor de hogere maatschappelijke lagen. Vrijwel iedereen was in staat om de eigen levensloop te schrijven.

Daarom zijn er ook zo veel levenslopen geschreven en bewaard in de hernhutter archieven. Zelfs na de grote volksverhuizingen als gevolg van de eerste en tweede wereldoorlog -toen veel plaatselijke archieven van de Broederuniteit in het huidige Polen  enb Belarus verloren zijn gegaan - zijn er alleen in het archief in Hernhut meer dan dertigduizend levenslopen opgeslagen. Ook de andere gemeenten in Duitsland bewaren nog veel historische levenslopen

In het archief van de gemeente in Zeist dat beheerd wordt door de rijksarchief in Utrecht bevinden zich zo'n 800 levenslopen, om ze te benaderen heb je toestemming nodig van de nabestaanden.

De hernhutter archieven in Bethlehem (VS-Pennsylvania) en Winston-Salem (VS-Zuid Carolina) bevatten enige tienduizenden levenslopen.

Als één van de broeders of zusters overleed dan moest het verslag van de gang door het leven van deze persoon ook gedeeld worden met de andere gemeenten. Een aantal van deze levenslopen is opgenomen in de jaarboeken van de Broederuniteit ¹⁰) in de jaarboeken van de Broederuniteit en dienden weer als voorbeeld voor anderen.

Ondanks die voorbeeldfunctie laten de levenslopen in de jaarboeken grote variaties zien. Het ging er immers om dat de unieke werking van de Heer in elk menselijk leven getoond wordt. Wel heeft de selectie van de levenslopen voor de jaarboeken de ontwikkeling van de vorm en het taalgebruik noodzakelijkerwijs beïnvloed. Er zijn aanpassingen gedaan bij de redactie van deze levenslopen, zoals afgeleid kan worden uit de ruwe transcriptie van de manuscripten op de website van het archief in Bethlehem, waar regelmatig halve zinnen te lezen zijn en uit verschillen in de levensloop van Nicolas Garrison (1701-1781) zoals opgenomen in de "Nachrichten aus der Brüder-gemeine" en de transcriptie op de website van het archief in Bethlehem.

Er ligt dus een schat van tienduizenden levenslopen van 11 generaties in de archieven van de Broederuniteit. Die levenslopen bevatten niet alleen veel voorbeelden voor de eigen levensloop maar ook een grote schat aan levenswijsheid, die overgedragen wil worden.

Die schat is voor velen onbekend en het is moeilijk voor de Broederuniteit om deze schat te delen. Daarvoor zijn twee oorzaken aan te wijzen.

1. De Broederuniteit is zich niet ten volle bewust van de toegevoegde waarde van deze schatten voor dagelijks gebruik in de maatschappij buiten de Broederuniteit
2. De schat is zo groot dat het haast onmogelijk is om haar te ontsluiten.

De voorbeelden van de levensloop in de hernhutter traditie zijn van onschatbare waarde voor de huidige en toekomstige generaties binnen en buiten de kerken. Maar de Broederuniteit doet zelf weinig met die schatten.

Veel van de schatten die de Broederuniteit in haar geschiedenis heeft ontvangen horen er voor de leden van de Broederuniteit gewoon bij, ze worden niet ervaren als   bijzondere schatten. Buitenstaanders wijzen haar op deze schatten omdat ze die tijdens hun onderzoek ontdekken. Die onderzoekers komen uit de meest uiteenlopende wetenschappelijke disciplines, want de medewerkers van de Broederuniteit beschreven hun wederwaardigheden met zo veel details dat de documenten in de archieven voor wetenschappers uit vele disciplines interessant zijn.

Daarnaast hebben de tradities die in de Broederuniteit zijn ontstaan vanaf de vroegste tijd vooral gediend om de eigen leden toe te rusten voor het leven in relatie tot de Heer. Een toerusting die nodig is als basis voor de zendingsopdracht zoals de Broederuniteit die voor zichzelf ziet in deze wereld. Deze opdracht is te omschrijven als: "Het Evangelie leven door naast en met de onderdrukten te leven en als broeder of zuster het leven met hen te delen."