De traditie van de levensloop is gebaseerd op de levenshouding van de Hernhutters. Daardoor hebben zich speciale functies ontwikkeld die dienstbaar zijn aan de ontwikkeling van de levensloop en is de levensloop een belangrijke - niet de enige - bron geworden voor de verdere ontwikkeling van de Broederuniteit in Europa en Noord Amerika.

De levenshouding van de Hernhutters gaat er van uit dat het leven van de mens vreugde vindt in de persoonlijke relatie tot de Heer en dat deze vreugde het verdient om uitgedragen te worden. Eén van mogelijkheden om uiting te geven aan deze vreugde is om daarvan te getuigen bij het afscheid van de gemeente "hier beneden". Andere vormen waarin aan deze vreugde uiting wordt gegeven worden gevonden in muziek, liederen en schilderkunst, Veel hiervan is besschikbaar in de Hernhutter archieven.

Deze levenshouding schept daarmee een morele verplichting voor de Hernhutter tot het schrijven van de levensloop. Het schrijven van een levensloop is enerzijds het gevolg van die levenshouding en werd daardoor een richting gevende en samenbindende factor in de ontwikkeling van de BroederUniteit in Noord Amerika en Europa.

De morele verplichting kan alleen worden ingevuld als de leden van de Broederuniteit in staat zijn om de levensloop onder woorden te brengen en aan het papier toe te vertrouwen.

Aan de voorwaarden voor het ontwikkelen van de traditie van de levensloop werd in de Broederuniteit voldaan.

1. De levensloop kon ontstaan omdat evenals in de Jednota Brartska (Unitas Fratrum - Verenigede broederschap) in de Broederuniteit schrijven en lezen heel belangrijk was. De kinderen leerden al op zeer jonge leeftijd lezen en schrijven.
   • In de Unitas Fratrum was het belangrijk dat jonge kinderen konden lezen en schijven, daardoor waren zij in staat om de Bijbel, de liederen en de rondschrijfbrieven te lezen. Lezen en schrijven was nodig, opdat de leden in de onderlinge communicatie tijd en afstand konden overbruggen ook als er geen mogelijkheid was voor vervolgopleidingen. Dat laatste was een realiteit, want de leden van de Unitas Fratrum kenden naast perioden van beperkte vrijheid ook perioden met zware vervolging.
   • Toen het "Verborgen zaad" van de Unitas Fratrum, dat de zware vervolgingen in Moravië en Bohemen ontvluchtte, asiel kreeg op het landgoed van de graaf  Nicolaus Ludwich von Zinzendorf (1700 - 1760) ⁵) kwamen de ervaringen uit de oude Unitas Fratrum en de pedagogische inzichten van de graaf op dit punt bij elkaar in het onderwijs binnen de Broederuniteit.
2. Het schrijven van de levensloop werd door velen als een plicht gevoeld. Enerzijds omdat familie, zusters of broeders er regelmatig op wezen hoe belangrijk het schrijven van de levensloop wel is. Anderzijds is er ook een innerlijke drang, de dankbaarheid en de verplichting die gevoeld wordt tegenover de Heer om te verhalen van de zorg van de Heer die ervaren is in het leven.

De functies van de levensloop in de Broederuniteit hebben tot gevolg dat de levensloop binnen het geheel van de egodocumenten eigen kenmerken heeft. Ondanks de grote verschillen tussen de afzonderlijke levenslopen is een levensloop als hernhutter levensloop herkenbaar. Zo zal de levensloop in de Broederuniteit

1. balans tonen tussen de innerlijke en uiterlijke wandel door het leven,
2. geschreven zijn in eenvoudige taal zonder omhaal van woorden,
3. geen persoonsverheerlijking kennen,
4. geen boetedoening zijn, uitgezonderd een enkel verzoek om vergiffenis als dit tijdens het leven zelf onmogelijk was,
5. altijd getuigen van de relatie tot de Heer,
6. zijn opgebouwd volgens een chronologisch schema,
7. de waarheid weergeven zoals de auteur die heeft ervaren, ook al kan die waarheid afwijken van de waarheid die de omgeving ervaren heeft,
8. laten zien dat de auteur er zich van bewust is dat de Heer de levensloop ook hoort en dat deze in overeenstemming moet zijn met de ervaringen van de Heer in Zijn relatie tot de auteur,
9. rekening houden met de toehoorders, opdat de toehoorders niet gekwetst worden.

Deze kenmerken bevestigden en versterkten de kracht van de traditie van de levensloop in de ontwikkeling van de Broederuniteit.

De levensloop vult belangrijke functies in die de levenshouding in de Broederuniteit niet alleen vorm hebben gegeven maar ook verder heeft helpen ontwikkelen. Het getuigenis in de levensloop

1. overbrugt geografische afstanden omdat de levensloop van zendelingen tijdens het liefdemaal in de gemeenten werd voorgelezen,
2. verbindt generaties omdat de levensloop tijdens de begrafenisdienst en liefdemaal wordt voorgelezen en als voorbeeld dient voor volgende generaties,
3. verbindt de gelovige met de gemeente, wanneer de gelovige bij het schrijven van de levensloop de zusters en broeders niet wil kwetsen en reflecteert op de eigen positie in de gemeentein relatie tot de Heer, en de levensloop de toehoorders tevens aanzet tot reflectie op het eigen leven,
4. getuigt van de relatie tussen de auteur en de Heer, door de relaties in dit ondermaanse ondergeschikt te stellen aan de relatie tot de Heer.

De afzonderlijke levensloop stond niet op zichzelf. De levenslopen beïnvloedden de traditie in het getuigenis over het leven van zusters en broeders bij hun afscheid van de gemeente "hier beneden". Die getuigenissen waren niet beperkt tot één gemeente. Door de grote mobiliteit binnen de Broederuniteit gebruikt de auteur voor het getuigenis over het eigen leven altijd invloeden uit andere delen van de Broederuniteit. Daarin sluimert het gevaar dat het taalgebruik niet alleen geritualiseerd is, zoals in de hernhutter levenslopen, maar ook dat dit taalgebruik star en gekunsteld wordt. Dat laatste is bij de hernhutter levenslopen niet gebeurd. Het taalgebruik is slechts een stabiliserende factor gebleven. Veel invloeden hebben er voor gezorgd dat dit taalgebruik niet verstikkend werd. Onderstaand enkele invloeden die hun sporen achter hebben moeten laten in de veelvormigheid van de levensloop.

1. Veel leden van de Broederuniteit leefden een deel van hun leven in de zogenaamde diaspora. De leden in de diaspora zijn lid van de Broederuniteit en nemen ook deel aan het lokale kerkelijke leven. Bij het schrijven van de levensloop grepen zij enerzijds terug op de bekende formuleringen in de voorbeelden, en anderzijds verbeeldden zij op een eigen wijze de ervaringen die verbonden zijn aan het leven in de plaatselijke kerkgemeenschap.
2. Veel leden van de Broederuniteit maakten op latere leeftijd kennis met de Broederuniteit en namen ongetwijfeld elementen uit hun eigen oorspronkelijke traditie mee in de formulering van de levensloop.
3. De Broederuniteit acht in de kerkelijke setting de overeenkomsten tussen de verschillende christelijke tradities belangrijker dan de verschillen, daarom heeft zij medewerkers uit de verschillende protestantse tradities kunnen opnemen voor haar werk in de zendingsgebieden. Deze medewerkers gebruikten ook uitdrukkingsvormen uit de eigen traditie. Daarvan kwam zeker ook een deel terecht in levenslopen.
4. De economische bedrijvigheid van haar leden zorgde voor de culturele uitwisseling met de omgeving en voorkwam dat zij zich isoleerden in hun nederzettingen. Velen stichtten bedrijven (zoals Dürninger in Hernhut, Kersten in Paramaribo of Wees en Weiss in Zeist), anderen waren beroepsmatig betrokken in de maatschappij van hun tijd. Sommigen werden vanuit hun leven met de Heer zelfs richting gevend in de politiek van hun tijd zoals John Ettwein (1721-1802). Ook deze contacten hebben de teksten van individuele levenslopen beïnvloedt.

De inhoud van de levenslopen uit de verzameling in het project de eigen levensloop laat zien dat er veel vrijheden in de persoonlijke formulering van de levensloop zijn en dat er geen beperkingen op creativiteit bestaan binnen de grenzen die in de traditie organisch zijn gegroeid. Uit de studie van S. Böβ ⁷) blijkt niet alleen dat er soms een zekere zelfcensuur bestaat op hetgeen betamelijk is om al dan niet te schrijven in de levensloop, maar ook dat er soms redactionele wijzigingen zijn doorgevoerd in de teksten die werden voorgelezen tijdens de afscheidsdienst.

Bij het lezen van de oude levenslopen blijkt hoe nauw de levenservaringen van toen aansluiten bij die van onze eigen generaties.

Zo schrijft Johann Georg Herzberg (1792- 1864) hoe hij zich in 1814 's morgens aankleedt en bang is om naar het front te gaan in de gevechten die Duitsland moeten bevrijden van Napoleon. Hij merkt pas's avonds dat er kogelgaten in zijn broek zitten. Ook geeft hij verslag van een gesprek in Frankfurt (aan de Oder) waarin hij wordt uitgenodigd naar de kerk te gaan. De kerken roepen en zijn bijna leeg zegt zijn gesprekspartner. Maar Johann Georg heeft geen tijd hij moet uitslapen van het "stappen" op de zaterdagavond.

De woordkeuzen, schrijfstijlen en accenten weerspiegelen wel het specifieke tijdsgewricht waarin de gemeente zich bevond toen de levensloop werd geschreven. Dat kan ook niet anders in open omgevingen zoals de gemeenten van de Broederuniteit. Het gaat in de levenslopen echter niet in de eerste plaats om het chronologisch verslag over het leven. Het zijn de thema's die het leven raken die chronologisch gerangschikt zijn.

De omgeving van een gemeente verandert en de wijze waarop over deze thema's wordt gedacht verandert mee. De teksten en woordkeuzen in de levenslopen veranderen ook mee.

De culturele en religieuze beleving in de periode dat de oude levenslopen werden geschreven en de moderne tijd lijkt groot. In wezen is er echter niet veel veranderd.

1. De kernvraag blijft: "Hoe zeker ben ik er van dat ik het geluk vind en als ik het geluk gevonden heb hoe zeker kan ik dan zijn dat dit blijvend goed zal zijn voor mij". Voor christenen vertaalt die vraag zich in "Hoe zeker kan ik er van zijn dat mijn ziel gered is door het offer van Jezus aan het kruis".
2. De levensloop vertelt van het proces dat doorlopen is om die zekerheid te vinden en uit te dragen naar de omgeving. In een aantal levenslopen lijkt deze zekerheid vanzelfsprekend, terwijl deze zekerheid in andere levenslopen pas na een lang en hevig proces van ontkenning, twijfel en aanvaarding wordt gevonden
3. Toen was het net als nu belangrijk voor christenen dat verhaald werd over de ontwikkeling van de persoonlijke relatie tot de Heer. Elke relatie met de Heer is een unieke relatie die zich niet laat vergelijken met andere relaties.
4. Het gaat in al die generaties om een authentiek verslag over de gang door het leven waarbij de auteur zelf kiest hoe de accenten liggen en welke thema's in de levensloop worden opgenomen.
5. Velen vinden het eigen leven niet belangrijk genoeg om een levensloop te schrijven. Spangenberg geeft dit als motief waarom Johann Friedrich Köber geen levensloop heeft nagelaten. Anderen beginnen hun levensloop met de opmerking dat hun leven weinig hoogtepunten heeft gekend of van weinig belang is geweest voor de omgeving om vervolgens te getuigen van de genade van de Heer die zij ervaren hebben in dat weinige.
6. Behalve in het eerste begin zijn er altijd voorbeelden die in de eigen levensloop gebruikt kunnen worden.

Velen binnen de Broederuniteit hebben geen levensloop nagelaten omdat zij niet de indruk wilden wekken van openbare boetedoening of zelf rechtvaardiging. Dat is jammer, want iedereen heeft zo ontzettend veel meegemaakt in de relatie met de Heer dat het te wensen is dat de verhalen over deze relaties verteld blijven worden en dat nieuwe verhalen worden toegevoegd.