De vorm van de levensloop

In sommige gemeenten veranderden de verhoudingen.

In de 18^e -eeuwse omgangsvormen overheerste een grote en soms naïeve openheid over het innerlijke geloofs- en gevoelsleven. Dat was een heilig goed in die begintijd. Daar kwamen in de loop der tijd barsten in. Het gevolg is dat de naīeve openheid in de dagelijkse omgang minder wordt. Dat heeft ook gevolgen voor de openheid in de levensloop.  Voor de leiding van een Chor veranderde de rol van coach dus meer en meer in die van een vertrouwenspersoon.

Het is dus niet verwonderlijk dat er levenslopen zijn waarin naast de gang door het leven ook op de inhoud van de levensloop wordt gereflecteerd, zoals door Julius Kluge (1804-1868), Johannes Kögel (1808-1868) en Julius Emil Bauer (1818-1881).

Bij Johanna Larsen (1898-1985) lijkt het er op dat haar betrokkenheid op de ziekenhuis voor lepra patienten in Jeruzalem en later in Ramallah belangrijker is dan de relatie met de Heer. De beschrijving van de relatie tot de Heer komt als het ware voor in de kantlijn van de levensloop en laat zich het best duiden als een diepere laag in het verhaal. Deze levensloop draagt de kenmerken van de Europese secularisatie na de 2e wereldoorlog.