Je moet zijn wedergeboren om in Gods Koninkrijk te komen
In veel vooral protestantse tradities zijn er stromingen die de voorwaarde voor toegang tot Gods Koninkrijk stellen dat je weder geboren moet zijn. Als dat zo is dan zou weder geboren zijn essentieel zijn voor hen die een relatie met Jezus willen opbouwen. Dan zou de verkondiging van Jezus vol zijn met aanwijzingen dat je opnieuw geboren zou moeten zijn.
Ik heb geprobeerd om zo objectief mogelijk te schrijven, vanuit de gedachte dat er slechts één ding nodig is, zoals bezongen in het aloude lied:
De stellingen die ik tegenkom probeer ik te plaatsen op de schaal: <<essentieel, dienstbaar, nuttig, neutraal, schadelijk, ondermijnend>> Deze keer is het onderwerp de wedergeboorte.
In deze studie ga ik na of opnieuw geboren te zijn de enige methode is voor hen die willen bouwen aan de relatie met Jezus en of wedergeboorte nodig is om toegang te krijgen tot Gods Koninkrijk.
Als dat zo is dan is het essentieel om opnieuw geboren te worden.
Om dat te bepalen moeten we allereerst in de Evangeliën duiken.
Daar lees ik onder meer
In Lucas 23:40-43 dat er misdadigers gekruisigd worden naast Jezus. De ene spot mee met de omstanders en de ander erkent dat Jezus ten onrechte wordt gekruisigd. Hij vraagt Jezus om hem te gedenken in Zijn Koninkrijk. Jezus antwoord is dat de man al direct is opgenomen in Gods Koninkrijk.
In het verslag van de Bergrede in Matteüs 5:3-10 staat zelfs dat het voldoende is om nederig van hart te zijn om het Koninkrijk der hemelen binnen te gaan.
Lucas 12:8 zegt dat het voldoende is om Jezus te erkennen.
En zo zijn er nog een aantal plaatsen in de evangeliën te noemen waarin beschreven wordt hoe je in de gemeente rond het Lam kunt komen.
Je hoeft dus niet wedergeboren te zijn om het Koninkrijk der hemelen binnen te gaan.
Er zijn duidelijk meer processen waardoor je toegang verkrijgt tot Gods Koninkrijk / Koninkrijk der hemelen.
In hoeverre is de stelling dat je wedergeboren moet zijn dan nuttig voor de volgeling van Jezus, of kan de volgeling van Jezus volstaan door de stelling als kennisgeving aan te horen.
Het zou zelfs zo kunnen zijn dat de stelling schadelijk dan wel ondermijnend kan zijn voor het welzijn van de volgeling van Jezus.
Om dat te kunnen bepalen is het nodig te ontdekken waar de stelling dat je wedergeboren zou moeten haar oorsprong vindt.
Nicodemus
Geheime ontmoeting
De tekst over de noodzaak om opnieuw geboren te worden komt alleen voor in Johannes 3:3 waar staat ‘Werkelijk, Ik verzeker u, alleen wie opnieuw wordt geboren, kan het koninkrijk van God zien.’
Om de tekst op waarde te kunnen schatten is het belangrijk om deze in de samenhang van de geschiedenis te plaatsen.
Het gaat om een geheime ontmoeting van een man genaamd Nicodemus met Jezus. Het gaat dus niet om een leerrede voor een menigte zoals bijvoorbeeld de bergrede in Mattheus.
In vers 7 lees ik dat er minstens één getuige was van deze ontmoeting. Anders had Johannes er immers niet van kunnen getuigen.
Stiekem ging Nicodemus naar Jezus om vragen te stellen. Jezus sprak dus in een privé setting met Nicodemus, waarvan alleen Johannes getuigt. De uitgesproken teksten zijn dus niet bedoeld voor de massa in openbare leerreden, slechts bestemd voor die ene persoon.
Ik lees dat Nicodemus een farizeeër is en wel een belangrijke. Hij was een leider van het volk.
Misschien ging Nicodemus naar Jezus om Jezus te ontmaskeren.
Misschien ging Nicodemus omdat hij oprechte belangstelling had voor de verkondiging van Jezus.
Misschien speelden beide overwegingen wel mee.
Wij weten het niet. De tekst geeft daarover geen uitsluitsel. Daarom moeten wij de drie scenario’s open houden.
Jezus wist het echter wel, maar uit de woorden van Jezus kan niets worden opgemaakt er staat alleen een tekst.
Sprak Jezus cynisch, kan zijn.
Evengoed kan Jezus op uitnodigende toon hebben gesproken.
Het blijft niet bij deze ene geheime ontmoeting. Later verdedigt Nicodemus Jezus
De verdediging
Nicodemus neemt stelling in de sekte der Farizeeërs.
In Johannes 7:45-49 lees ik dat Nicodemus het opneemt voor Jezus en weigert om Jezus te veroordelen hetgeen leidt tot de cynische opmerking vanuit de sekte aan zijn adres: ‘Kom jij soms ook uit Galilea? Kijk het maar na, dan zul je zien dat er uit Galilea geen profeet kan komen.’ Ook hier kunnen minstens 2 beweegredenen voor Nicodemus genoemd worden om Jezus te verdedigen. De tekst in de Bijbel geeft geen uitsluitsel over de motivatie van Nicodemus.
De ene als bewaker van de juiste procesgang, dat is immers nodig voor een goede wettelijke afhandeling van de zaak.
De andere is dat Nicodemus in het geheim al een volgeling van Jezus is.
Als Nicodemus zich eerder openlijk als volgeling van Jezus zou hebben opgesteld zou hij buiten gesloten kunnen zijn door de sekte der Farizeeërs en niets ter verdediging van Jezus hebben kunnen zeggen.
Daarom moest hij zich dus wel hullen in de heimelijkheid van die eerdere ontmoeting.
Johannes vermeldt niet dat Nicodemus en Jezus elkaar vaker hebben ontmoet. Dat wil echter niet uitsluiten dat zij elkaar wel vaker in het geheim kunnen hebben gesproken.
Met de verdediging van Jezus bij de Farizeeërs eindigt het getuigenis bij Johannes niet.
Er is nog een vervolg bij de graflegging.
De graflegging
Nicodemus bij de graflegging In Johannes 19:35 lees ik dat Josef van Arimatea -die ook in het geheim een volgeling van Jezus was- het lichaam van Jezus mee mocht te nemen. Nicodemus voegde zich bij hem en samen verzorgden zij het lichaam van Jezus en legden dat in een graf.
Het staat er niet, maar als ik lees dat Josef van Arimatea samenwerkt met een man die behoort tot een sekte die gerekend wordt als één van de grootste tegenstanders van Jezus moet er wel een zekere vertrouwensband zijn.
Alleen deze twee namen worden genoemd. Mogelijk waren er meer personen, dat weten we niet.
We weten wel dat de eerst in aanmerking komenden - de intimi van Jezus - er niet waren. De angsthazen hadden zich teruggetrokken achter gesloten deuren en vensters. Zij bewezen niet eens de laatste eer aan het lichaam van hun leermeester.
De farizeeër en de heimelijke volgeling bewezen wel die laatste eer aan het lichaam van Jezus. Een eer die hen volgens de reinheidswetten onrein maakte.
De Bijbel stopt bij de graflegging.
Voor de Sabbat moesten deze twee mannen echter wel weer een ceremonieel reinigingsritueel ondergaan opdat zij rein de Sabat in konden gaan.
Voorzeker de farizeeër om de nodige plichtplegingen te kunnen uitvoeren.
Het zou mij niet verbazen dat Nicodemus verstek liet gaan bij die plichtplegingen.
Conclusies
Nicodemus
Als ik het verhaal van Nicodemus lees kom ik tot de conclusie dat er na het geheime bezoek van Nicodemus aan Jezus een verandering in de relatie van Nicodemus tot Jezus heeft plaats gevonden.
Die relatie heeft zich op zijn minst positief ontwikkeld.
We weten niet of Nicodemus een openbaar volgeling van Jezus is geworden en of Nicodemus Jezus heeft aangenomen.
De Bijbel zegt daar niets over.
Er is wel een “evangelie van Nicodemus ⇒” waarin wordt beweerd dat Nicodemus zich heeft aangesloten bij de volgelingen van Jezus. De authenticiteit als getuigenverslag van Nicodemus is breed in twijfel getrokken en daarom staat het ook niet in de Bijbel.
Betekenis
De betekenis van de geschiedenis van Nicodemus. Het verhaal van Nicodemus is alleen opgetekend door Johannes, de meest intieme vriend van Jezus, de discipel tegen wie Jezus aan het kruis zei ”Zie je Moeder” en tegen Maria over Johannes “Zie uw zoon”.
We zien dus dat het om een zeer persoonlijke privé ontmoeting gaat van iemand die zoekende is, zoals zovelen vandaag ook zoekende zijn.
Het gaat om iemand die in een vijandige omgeving niet openlijk voor de sympathie in de leer van Jezus kan/durft uit te komen zoals er vandaag ook zovelen zijn. Ook onze westerse zogenaamd tolerante maatschappij staat immers vijandig tegenover de zuivere leer van Jezus.
En toch neemt Jezus privé de tijd voor Nicodemus, zoals Hij ook de tijd neemt voor ieder die Hem vandaag de dag zoekt.
Jezus wist in Zijn goddelijke natuur hoe Nicodemus zich zou ontwikkelen. Wij weten dat niet. Dat is een privézaak gebleven tussen Nicodemus en Jezus.
Zo is het ook met de ontwikkelingen in de relatie tot Jezus van gelovigen die vandaag plaats vinden.
Privézaken zijn privé en mogen daarom niet door kerken in de openbaarheid gebracht of geëist worden.
Als de start van die ontwikkeling ervaren is als een geboorte dan is het alleen aan de gelovige of die in alle bescheidenheid daarover wil en kan getuigen.
De ervaring van wedergeboren te zijn is daarmee één van de scenario’s die Jezus in de Heilige Geest geeft om de weg te bereiden voor de grote verhuizing uit de aardse tent naar de gemeente rond het Lam.
Water en Geest
Geboren uit water en Geest. In de eerste ontmoeting tussen Jezus en Nicodemus geeft Jezus nog een aanwijzing.
In vers 5 en 6 lees ik:
Werkelijk, Ik verzeker u, niemand kan het koninkrijk van God binnengaan tenzij hij geboren wordt uit water en Geest. Wat geboren is uit een mens is menselijk, en wat geboren is uit de Geest is geestelijk. Wees niet verbaasd dat Ik zei dat jullie opnieuw geboren moeten worden.
Omdat nergens anders in de Evangelieën wordt gesproken over de wedergeboorte is aannemelijk dat elk proces dat Jezus in Zijn onderwijs heeft geduid leidt tot een opnieuw geboren zijn in water en Geest. De brieven 1 Petrus en 1 Johannes komen teurg op de geboorte uit de Geest.
In 1 Petrus 1:3 staat zelfs dat elke volgeling van Jezus geboren is uit de Geest dankzij het offer van Jezus.
Opnieuw geboren te zijn in de Geest is dan wel een voorwaarde om het Koninkrijk van God binnen te gaan.
Opnieuw geboren te zijn in de Geest is het resultaat van de ontwikkeling van de relatie met Jezus, hoe kort die ontwikkeling dan ook geduurd mag hebben (zie Lucas 23)
Essentieel
De ontwikkeling van de relatie met Jezus begint met de herkenning, erkenning van Jezus als de Messias gevolgd door de wilsbeschikking om de relatie met Jezus te verdiepen.
Voor de één is dit een zeer ingrijpende revolutionaire ervaring die vergeleken kan worden met een geboorte.
Voor velen gaat het echter om een evolutionaire ontwikkeling die in het geheel niet lijkt op een soort geboorte ervaring.
Het is niet essentieel om wedergeboren te zijn of te worden om de relatie met Jezus aan te gaan of te verdiepen.
Daarom mag geen enkele stroming of traditie dat eisen van de gelovigen.
De eis kan zelfs schadelijk of ondermijnend zijn als gelovigen die een evolutionaire ontwikkeling doormaken beginnen te twijfelen omdat zij niet de op een geboorte lijkende ervaring kunnen aanwijzien.
Het enige noodzakelijk is de relatie met Jezus.
Iedereen die Jezus heeft aangenomen is dank zij het offer Jezus geboren uit de Geest.
Daardoor is de essentie van de geboorte in de Geest geen zaak van menselijk handelen maar een Genade van de Heer.